語用例:「水を飲む」

基本形

   

h-a-pha tan-a-n tac-æf-yeũ-m-wa-l-odh-ã.

私(単数, 能格) 水(単数, 対格) 飲む(継続活動, 進行相, 能動, 直説法, 現在, 直接証拠, 肯定).

「私が水を飲んでいるのだ。」

  • 動詞:- tac-(飲む)
  • 能格:- h-(私)
  • 対格:- tan-(水)

1. 動詞:「飲む」(tac)

「(今まさに)飲んでいる最中だ」というニュアンスにすると、

  • 語根 (√tac): tac
  • 語彙アスペクト: 「継続活動」の -æf
  • 文法アスペクト: 「進行相」の -yeũ で「~している最中」感を出す
  • 態: もちろん「能動態」の -m
  • 時制: 「現在時制」の -wa で「今」を表現
  • 法: 事実を述べる「直説法」の -l
  • 証拠性: 自分で飲んでるから「直接証拠性」の -dh
  • 極性: 肯定文だからã

全部合体させると…

tacæfyeũmwalodh

2. 能格:「私」(h)

「私が」という動作の主を表すために「能格」(-pha) をくっつける。

  • 語根 (√h): h
  • 数:「単数」の -a
  • 格: 「能格」の -pha

合体させると

hapha

これで「私が」の意味になる。

3. 対格:「水」(tan)

「水を~される」という、動作の対象を表すために「対格」(-n) をくっつける!

  • 語根 (√tan): tan
  • 数:「単数」の -a
  • 格: 「対格」の -n

合体させると

tanan

これで「水を」だ!


1. 時制のバリエーション

  • 近過去: 「(さっき)飲んでいたのだ」
    •    
    • hapha tanan tacæfyeũmwilodhã.
  • 遠過去: 「(昔)飲んでいたのだ」
    •    
    • hapha tanan tacæfyeũmwolodhã.
  • 近未来: 「(もうすぐ)飲むであろう」
    •    
    • hapha tanan tacæfyeũmwulodhã.
  • 遠未来: 「(いつか)飲むであろう」
    •    
    • hapha tanan tacæfyeũmwelodhã.

2. 法のバリエーション

  • 命令法: 「(お前は)水を飲め!」
    •    
    • papha tanan tacæfyeũmwatodhã.
  • 要請法: 「水を飲んでほしいな」
    •    
    • papha tanan tacæfyeũmwasodhã.
  • 勧誘法: 「(一緒に)水を飲もうよ」
    •    
    • feipha tanan tacæfyeũmwakodhã.
  • 仮定法: 「もし私が水を飲んだなら…」
    •    
    • hapha tanan tacæfyeũmwapodhã.

3. 証拠性のバリエーション

  • 伝聞証拠性: 「(彼が)水を飲んでいるらしいよ」
    •    
    • tapha tanan tacæfyeũmwaločhã.
  • 推論証拠性: 「(状況から見て、彼は)水を飲んでいるようだ」
    •    
    • tapha tanan tacæfyeũmwaloč̣hã.
  • 過去証拠性: 「(私の記憶では、彼は)水を飲んでいたよ」
    •    
    • tapha tanan tacæfyeũmwilokhã.